Εκβρασμοί σπάνιων θαλασσίων ειδών στις ελληνικές ακτές

Ιδιαίτερα ανησυχητική αύξηση παρουσίασαν τις τελευταίες εβδομάδες οι εκβρασμοί σπάνιων θαλασσίων ειδών στις ελληνικές θάλασσες.Το πιο σοβαρό περιστατικό σημειώθηκε πριν λίγες ημέρες στην περιοχή βορείως της Σάμου όπου εκβράστηκε θηλυκή νεαρή φάλαινα φυσητήρας. Το εντυπωσιακό ζώο δεν έφερε εμφανή σημάδια τραυματισμού και η παρουσία του στην περιοχή συμπίπτει με την αυξημένη μεταναστευτική δραστηριότητα που παρατηρείται στους πληθυσμούς φυσητήρων κατά τους φθινοπωρινούς μήνες, και ιδιαίτερα στην περιοχή μεταξύ Ικαρίας – Σάμου – Χίου και Τουρκίας.
Το νεαρό της ηλικίας του ζώου δημιουργεί επιπλέον απορίες για τα αίτια θανάτου, τα οποία εξετάζονται.

Η φάλαινα φυσητήρας, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε μέγεθος είδος φάλαινας στη Μεσόγειο και το μεγαλύτερο οδοντοκήτος στον κόσμο. Ένας ενήλικος αρσενικός φυσητήρας ξεπερνάει τα 18 μέτρα σε μήκος και τους 50 τόνους σε βάρος, ενώ μία θηλυκή ξεπερνά τα 12 μέτρα και τους 20 τόνους.Επίσης, μέσα σε διάστημα λίγων ημερών εκβράστηκαν δύο δελφίνια, ένα ρινοδέλφινο στον Άλιμο Αττικής και ένα ζωνοδέλφινο στη Σάμο με τα αίτια θανάτου τους να παραμένουν άγνωστα, ενώ δύο θαλάσσιες χελώνες εκβράστηκαν σκοτωμένες από ανθρώπινο χέρι στην Ικαρία (Εύδηλος) και στην Αλεξανδρούπολη.Στις περιπτώσεις της θαλάσσιας χελώνας τα ζώα βρέθηκαν μαχαιρωμένα. Στον Εύδηλο με κομμάτια από παραγάδι στο πτερύγιο της και εκβράστηκε μόλις λίγη ώρα μετά τον θάνατο της, ενώ στην Αλεξανδρούπολη το ζώο είχε μπλεχτεί σε παράνομο δίχτυ (μισίνα) της, είχε αφαιρεθεί το πτερύγιο με μαχαίρι και ήταν χτυπημένο στο κεφάλι.

Αυτά τα γεγονότα, πέρα από το ότι φωτογραφίζουν τις συγκεκριμένες περιοχές ως πιθανότερο σημείο θανάτωσης των χελωνών, αποδεικνύει πως η επονείδιστη και δόλια συμπεριφορά ορισμένων αλιέων συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό κομμάτι της αλιευτικής δραστηριότητας.Αν αναλογιστούμε, πως για κάθε θαλάσσια χελώνα ή θηλαστικό που βρίσκεται θανατωμένο αντιστοιχούν περίπου άλλες είκοσι περιπτώσεις που δεν εντοπίζονται, τότε εύλογα συμπεραίνουμε τη σοβαρότητα της κατάστασης. Η συνέχιση αυτής της πρακτικής διαταράσσει σημαντικά τις ισορροπίες της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, απειλεί με εξαφάνιση σπάνια είδη και αμαυρώνει την εικόνα της χώρας μας, δυσφημώντας ταυτόχρονα το σύνολο των Ελλήνων αλιέων.Παράλληλα, φανερώνει πως όλοι μας έχουμε πολλά μίλια να καλύψουμε για να πείσουμε ένα σημαντικό κομμάτι αλιέων πως ο αφανισμός σπάνιων θαλασσίων ειδών δεν πρόκειται να τους αποφέρει κανένα όφελος και δεν πρόκειται να αποκαταστήσει καμία πιθανή ζημιά στα αλιευτικά τους εργαλεία. Αντιθέτως συμβάλει στην κατάρρευση των αλιευτικών ιχθυαποθεμάτων, καθώς τα ζώα αυτά αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες εξυγίανσης των αλιευμάτων.

Οι φωνές που κάνουν λόγο για τριτοκοσμικές καταστάσεις στη χώρα μας σε αυτόν τον τομέα πληθαίνουν μέρα με τη μέρα, ενώ οποιαδήποτε σύγκριση με το σύστημα και τις πρακτικές που ακολουθεί ο αλιευτικός κλάδος σε άλλες χώρες (Ισπανία, Ιταλία κα) προκαλεί επιπλέον απογοήτευση. Οι αλιευτικοί σύλλογοι σε αυτά τα μεσογειακά κράτη έχουν αναπτύξει ένα ιδιαίτερα συμπαγές και ισχυρό σύστημα εσωτερικού ελέγχου των αλιευτικών πρακτικών, το οποίο αποφέρει καταπληκτικά αποτελέσματα τόσο ως προς την κατεύθυνση της προστασίας της θαλάσσιας ζωής, όσο και ως προς την βελτίωση του κύκλου εργασιών των αλιέων.Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε μέχρι να βρει ο αλιευτικός κλάδος κάποια κοινή γραμμή πλεύσης που θα οδηγήσει σε συνεργασίες, ουσιαστική οργάνωση και έλεγχο της αλιευτικής δραστηριότητας.