ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΣΚΥΛΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

εγκυμοσυνη σκυλου διαρκεια
εγκυμοσυνη σκυλου συμπτωματα
εγκυμοσυνη σκυλου και διατροφη
Συμβουλές και οδηγίες για ιδιοκτήτες και εκτροφείς

Η διάγνωση της εγκυμοσύνης γίνεται με ψηλάφηση , με υπερηχογράφημα ή με ακτινογραφία. Η πλέον σύγχρονη και χωρίς αρνητικές επιδράσεις για τα έμβρυα μέθοδος είναι πλέον το υπερηχογράφημα.
Η εγκυμοσύνη στον σκύλο-Φροντίδα για τους μικρούς μας φίλους
Κατά την επίσκεψη στον κτηνίατρο το ζώο θα πρέπει να ζυγιστεί και να εκτιμηθεί το σωματικό του βάρος και γενικά η θρεπτική του κατάσταση, ώστε να προσδιοριστεί και το είδος της διατροφής του. Θα πρέπει επίσης να γίνει μια δακτυλική εξέταση του κόλπου, για να διαπιστωθεί η παρουσία τυχόν ανατομικών ανωμαλιών του κόλπου. Μια τελευταία εξέταση θα πρέπει να γίνει περίπου 10-14 ημέρες πριν τον αναμενόμενο τοκετό. Σ’αυτή την φάση μπορούμε με την λήψη ακτινογραφιών, να προσδιορίσουμε τον αριθμό των εμβρύων. Με το υπερηχογράφημα μπορούμε να εκτιμήσουμε την υγεία των εμβρύων και να υπολογίσουμε τους καρδιακούς παλμούς τους που είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητά τους (π.χ. η πτώση των καρδιακών παλμών των εμβρύων κάτω από 180 παλμούς/δευτ. σηματοδοτεί την δυσφορία τους και την ανάγκη άμεσης επέμβασης). Επίσης με το υπερηχογράφημα δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με απόλυτη ακρίβεια τον αριθμό των εμβρύων.

Σ’αυτή την φάση θα πρέπει να μετρηθεί ο αιματοκρίτης , η γλυκόζη και το ασβέστιο στο αίμα του ζώου. Επίσης είναι η κατάλληλη στιγμή για να συζητήσουμε την περίπτωση μιας δυστοκίας και πως θα την αντιληφθείτε. Από αυτή τη στιγμή, χρήσιμο θα ήταν να θερμομετρούμε τη σκύλα τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Η πτώση της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό C σηματοδοτεί την έναρξη του τοκετού σε 24-48 ώρες.
Η διάγνωση

Η διάγνωση της εγκυμοσύνης μπορεί να γίνει με ψηλάφηση γύρω στις 25-28 ημέρες της εγκυμοσύνης όπου τα έμβρυα μέσα στον ασκό τους ψηλαφώνται σαν μπάλες του golf.

Με το υπερηχογράφημα η εγκυμοσύνη μπορεί να διαγνωστεί το νωρίτερο την 17η ημέρα μετά την ωορρηξία. Πιο ασφαλής όμως είναι η διάγνωση όταν γίνεται τις 25-30 ημέρες μετά την σεξουαλική επαφή. Οι καρδιακοί παλμοί και οι κινήσεις του εμβρύου φαίνονται από την 28η μετά την ωορρηξία. (Η ημέρα της σεξουαλικής επαφής και η ωορρηξία μπορεί να απέχουν μεταξύ τους max 6 ημέρες , όση δηλ. είναι διάρκεια ζωής του σπέρματος στην γεννητική οδό). Κατά το υπερηχογράφημα η παρουσία αέρα στο έντερο εμποδίζει την απεικόνιση των εμβρύων οπότε η εξέταση επαναλαμβάνεται μετά από μερικές ημέρες.

Με την ακτινογραφία εντοπίζουμε τους σκελετούς των εμβρύων στις 43-45 ημέρες μετά την ωορρηξία. Συνήθως όμως ακτινογραφίες βγάζουμε μετά την 50η ημέρα. Η ακτινογραφία γίνεται στην σκύλα με άδειο το στομάχι και αφού αφοδεύσει (ώστε το κόλον να είναι άδειο) έτσι ώστε να γίνουν διακριτά όλα τα έμβρυα. Με την ακτινογραφία δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν υπάρχει πρόβλημα στα κουτάβια( π.χ. μείωση των καρδιακών παλμών) ούτε και το αν είναι ζωντανά ( ο εμβρυϊκός θάνατος φαίνεται ακτινολογικά τουλάχιστον 24 ώρες μετά τον θάνατο των εμβρύων).


Η διατροφή

Οι σκύλες που έχουν πρόβλημα παχυσαρκίας θα πρέπει να χάσουν βάρος πριν ακόμη γονιμοποιηθούν για να αυξηθεί η πιθανότητα γονιμοποίησης αφενός και αφετέρου να μειωθεί ο κίνδυνος μιας δυστοκίας και της φτωχής παραγωγής γάλατος για τα κουτάβια. Η εγκυμοσύνη δεν είναι ποτέ μια καλή περίοδος για να χάσει βάρος η σκύλα.

Κατά τη διάρκεια των 3 πρώτων εβδομάδων σκύλες που βρίσκονται σε καλή θρεπτική κατάσταση δεν υφίστανται μεταβολές στο βάρος τους. Η κατανάλωση μιας τροφής υψηλής ποιότητας για ενήλικα σκυλιά είναι ικανοποιητική εκτός και αν η σκύλα είναι ελλιποβαρής. Οι έγκυες σκύλες που είναι αδύνατες και ελλιποβαρείς θα πρέπει να διατρέφονται με μια τροφή ανάπτυξης (για κουτάβια) ή ενέργειας ώστε γρήγορα να διορθωθεί το σωματικό τους βάρος.

Στις 3 περίπου εβδομάδες πολλές σκύλες μπορεί να μειώσουν την κατανάλωση της τροφής και αυτό διαρκεί περίπου μια εβδομάδα. Άλλα ζώα μπορεί να έχουν μειωμένη όρεξη καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης, οι ενεργειακές ανάγκες αυξάνονται όπως και οι ανάγκες για πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Αυτές συνήθως προσφέρονται από την αυξημένη κατανάλωση τροφής απαραίτητης για την ανάπτυξη των εμβρύων και για την γαλακτοπαραγωγή. Οι πολύ απότομες αλλαγές στη διατροφή θα πρέπει να αποφεύγονται γιατί μπορεί να οδηγήσουν σε διάρροια.

Η ποσότητα της τροφής που χρειάζεται η επίτοκος είναι ανάλογη του αριθμού των εμβρύων και του μεγέθους των. Μια αύξηση στην χορηγούμενη τροφή κατά 40% συνοδεύεται και από αντίστοιχη αύξηση του σωματικού βάρους κατά 20-25%. Εξαιτίας δε της αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης από την κυοφορούσα μήτρα, η σκύλα καταναλώνει πολλά και μικρά γεύματα.

Οι σκύλες που κυοφορούν πολύ μεγάλο αριθμό εμβρύων δείχνουν έντονη δυσφορία στο τέλος της εγκυμοσύνης και μειώνεται η όρεξή τους. Πολλές , αλλά όχι όλες , σταματούν να τρώνε 24-48 ώρες πριν τον τοκετό.
Η χορήγηση βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής δεν συνιστάται. Η χορήγηση ασβεστίου απαγορεύεται.

Παρόλο που οι ανάγκες σε ασβέστιο αυξάνονται, καλύπτονται από την συνήθως αυξημένη ποσότητα τροφής που καταναλώνουν (μιλάμε πάντα για καλής ποιότητας ξηρά τροφή ή άλλη βιομηχανοποιημένη τροφή σκύλου). Η υπερβολική χορήγηση ασβεστίου με χάπια, καταστέλλει την παραγωγή της παραθορμόνης και αυξάνει την πιθανότητα να εμφανίσει η σκύλα υπασβεστιαιμική τετανία (εκλαμψία) .

Υπερβολική χορήγηση βιτ.Α έχει σχέση με γενετικές ανωμαλίες όπως η σχιστή υπερώα. Επίσης οι σκύλοι παράγουν στον οργανισμό τους βιτ C και δεν υπάρχει ανάγκη εξωγενούς χορήγησης. Υπερβολική χορήγηση βιτ D περιπλέκει το μεταβολισμό του ασβεστίου.


Άσκηση

Η άσκηση σε φυσιολογικά επίπεδα είναι απαραίτητη για να διατηρηθεί η σκύλα σε καλή φυσική κατάσταση. Μικροί περίπατοι ή και κολύμπι είναι η καλύτερη μορφή άσκησης.

Στο τέλος της εγκυμοσύνης οι σκύλες που έχουν μεγάλο αριθμό εμβρύων συνήθως περιορίζουν την δραστηριότητα τους. Δεν θα πρέπει τέλος τα ζώα αυτά να καταπονούνται με οποιασδήποτε μορφής έντονη σωματική δραστηριότητα .

Η έντονη σωματική καταπόνηση, το stress, ο φόβος οδηγούν στην απελευθέρωση μεγάλης ποσότητας αδρεναλίνης από τη σκύλα με αποτέλεσμα να μειώνεται η ροή του αίματος στη μήτρα και τους πλακούντες των εμβρύων. Αυτό οδηγεί στη μείωση του διαθέσιμου οξυγόνου στα κουτάβια και κατά συνέπεια μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη τους ή και να οδηγήσει σε εμβρυϊκό θάνατο.
Εμβολιασμοί

Οι εμβολιασμοί γίνονται πριν ακόμη γίνει η γονιμοποίηση της σκύλας από τον αρσενικό. Η ανοσία που δίνεται στα κουτάβια εξαρτάται κυρίως από τη ποσότητα πρωτογάλατος που θα καταναλώσουν μετά τον τοκετό και από την περιεκτικότητα αυτού σε αντισώματα. Κατά συνέπεια εξαρτάται από ανοσία που τους παρέχει η μητέρα τους .
Έλεγχος των παρασίτων

Οι κύστεις της toxocara canis εγκυστούνται στους μυϊκούς ιστούς της σκύλας και μπορούν να ενεργοποιηθούν στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης οπότε και μεταναστεύουν προς τα έμβρυα.

Η διαδικασία αυτή μπορεί να αποφευχθεί χορηγώντας αντιπαρασιτική θεραπεία ,στη σκύλα την 40η ημέρα της εγκυμοσύνης και τη 14η ημέρα μετά τον τοκετό στα κουτάβια.

Τα εξωτερικά παράσιτα ( ψύλλοι, τσιμπούρια ) θα πρέπει επίσης να αντιμετωπισθούν πριν τον τοκετό με διάφορα μη τοξικά σκευάσματα.

Οι μικροφιλάριες της Dirofilaria immitis μπορούν να διαπεράσουν τον πλακούντα. Οι σκύλες θα πρέπει να ελέγχονται πριν τη γονιμοποίηση , ενώ τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για πρόληψη, είναι ασφαλή για χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.


Εργαστηριακές εξετάσεις

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης παρατηρείται πτώση του αιματοκρίτη γύρω στο 40% την 35η ημέρα της εγκυμοσύνης, ενώ την ημέρα του τοκετού μπορεί να φτάσει και στο 35%. Επίσης υπάρχει μια καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, που έχει σαν αποτέλεσμα πολλές φορές να έρχονται στην επιφάνεια νοσήματα που βρίσκονταν σε λανθάνουσα κατάσταση ( π.χ. Λεϊσμανίωση).
Έλεγχος της γλυκόζης και του ασβεστίου

Η υπογλυκαιμία της εγκυμοσύνης είναι γνωστή και ως τοξαιμία εγκυμοσύνης . Αυτή η σοβαρή κατάσταση εμφανίζεται σε θηλυκές που έχουν μικρά αποθέματα λίπους μειωμένες μυϊκές μάζες , είναι γενικά αδύνατες και τρέφονται με τροφές φτωχές σε υδατάνθρακες . Συνήθως έχουν μη ειδικά συμπτώματα όπως ανορεξία, κακή διάθεση, διάρροιες ενώ αν η υπογλυκαιμία είναι σοβαρή παρουσιάζουν και επιληπτικές κρίσεις. Συχνά επίσης γεννιούνται νεκρά ή θνησιγενή κουτάβια .

Τετανικές κρίσεις που μοιάζουν με επιληπτικές παρουσιάζουν τα ζώα που έχουν υπασβεστιαιμία. Αυτή η κατάσταση παρατηρείται 1-4 εβδομάδες μετά τον τοκετό σε σκύλες που διατρέφονται ελλιπώς ή στην περίπτωση που τους χορηγήθηκε ασβέστιο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αρχικά εμφανίζουν ταχύπνοια, νευρικότητα σιαλόρροια και συνεχείς κραυγές , ενώ αν η κατάσταση επιδεινωθεί εμφανίζουν τονικούς και κλονικούς σπασμούς.
Μείωση των επιπέδων προγεστερόνης

Παρόλο που δεν συχνή κατάσταση, η πτώση των επιπέδων της προγεστερόνης οδηγεί σε απώλεια εμβρύων. Η παρακολούθηση των επιπέδων της προγεστερόνης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι η λύση στην περίπτωση αυτή.
Ο ερπητοϊός του σκύλου

Η θανατηφόρος μορφή του ερπητοϊού εκδηλώνεται όταν μολυνθούν τα κουτάβια στη διάρκεια των 3 τελευταίων εβδομάδων της κύησης και τις πρώτες 3 εβδομάδες της ζωής τους. Ο ιός διασπείρεται σαν μια ήπια λοίμωξη του αναπνευστικού. Τίτλοι αντισωμάτων μπορούν να μετρηθούν στη σκύλα πριν τη γονιμοποίηση.


Η βρουκέλλωση του σκύλου

Η νόσος αυτή προκαλείται από βακτήριο Brucella canis και οδηγεί σε αποβολές 1 με 2 εβδομάδες πριν τον τοκετό. Η θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική γι’ αυτό και κάθε σκύλα που είναι προσβεβλημένη πρέπει να αποκλείεται από την αναπαραγωγή.
Χορήγηση φαρμάκων

Η χορήγηση φαρμάκων γενικά πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μόνον ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας υποδείξει ποια φάρμακα είναι ασφαλή και ποια όχι.